Geride bıraktığımız 2011 yılı, otomotiv sektörü toplam pazarında olduğu gibi ağır ticari araçlar pazarı için de rakamların büyüdüğü, satışların arttığı bir yıl oldu. Toplam 46 bin seviyelerine ulaşan ağır ticari araçlar pazarında, bir önceki yıla oranla kamyon pazarında yüzde 45, treyler pazarında yüzde 80 civarında bir büyüme gerçekleşti. Şehirlerarası otobüs pazarında yüzde 40, şehiriçi otobüs pazarında yüzde 70 civarında bir büyüme görülürken toplam otobüs pazarında yüzde 50 civarında bir artış yaşandı. Şehirlerarası otobüs pazarı 2 bin 500’lü adetler üzerine çıktı. 3,5 ton ve üzeri toplam pazarda ise yüzde 30’luk artış ile 75 bin adedin üzerinde satış rakamına ulaşıldı.
Rakamlar böyle olunca da sektörde faaliyet gösteren pek çok oyuncu, bir önceki yıla oranla satış rakamlarını neredeyse iki katına çıkararak 2011’i ‘rekorlar yılı’ ilan ettiler.
Ağır Ticari Araçlar Derneği (TAİD) tarafından açıklanan verilere bakıldığında; toplam çekici satışları (onroad ve offroad toplam) 19 bin 023 civarında gerçekleşti. 2010 yılı içerisinde satılan toplam çekici miktarı ise 13 bin 269 olarak gerçekleşmişti. Bu da bir önceki yıla oranla, 5 bin 754 daha fazla çekicinin pazarda satıldığını gösteriyor. Rakamlara bakıldığında her zamanki gibi pazardaki satış ağırlığının onroad araçlardan oluştuğu görülüyor. Toplam çekici satışlarının 15 bin 923 adetini onroad araçlar oluşturdu.
Son yıllarda kamyondan çekiciye dönüşün görüldüğü ve toplam pazarda çekici ağırlıklı bir yapının gözlemlendiği Türkiye ağır ticari araçlar pazarında, 2011 yılında kamyon satışları da pazar ile birlikte büyüdü. Yine TAİD tarafından açıklanan veriler ışığında, toplam kamyon pazarının (onroad ve offroad toplam) 14 bin 392 adet ile kapandığı görülüyor. 2010 yılında ise bu rakam 9 bin 352 olarak gerçekleşmişti.
Römork ve yarı römork satışları incelendiğinde de 2010 yılında 5 bin 263 adetle pazar kapanmışken, çekici satışlarındaki büyümeye paralel bir büyüme gösteren sektörde, 2011 rakamları 10 bin 437 adetlere ulaştı. Bir önceki yıla oranla fazladan 5 bin 174 yarı römork satışı oldu.
Pazarda en fazla tenteli/perdeli treyler tercih edildi ve satışların 6 bin 231 tenteli/perdeli araçları oluşturdu. Yine önceki yıllarda olduğu gibi frigorifik araçlar ikinci büyük satışın gerçekleştiği alandı. Türkiye’de 2011 yılında 1.500’ün üzerinde frigorifik araç satışı oldu.
2011 rekorlar yılı oldu
Krizin ardından toparlanma yılı olarak anılan 2010 yılında pazarın tam anlamıyla doymadığı 2011 yılı ağır ticari araç satışlarındaki hızlı artış ile kendini gösterdi.
Geçtiğimiz yıl özellikle yılın ilk altı ayında oldukça hareketli günler geçiren ve tahminlerin de üzerinde büyüyen ağır ticari araçlar pazarı, pek çok üretici ve distribütör firmanın yılsonu hedeflerini revize etmek durumunda bıraktı. Yılın ikinci yarısında satışlar ilk yarıya oranla yavaşlama gösterse de özellikle ilk yarıdaki yoğun talep, toplamda ağır ticari araçlar pazarında bir önceki yıla oranla ciddi artış yaşanmasını sağladı. Bu da pazardaki oyuncular için 2011’i ‘rekorları yılı’ yaptı.
Pazardaki oyuncular bir önceki yıla oranla satışlarını ciddi oranda artırmakla kalmadılar, 2011 yılı bazı markalar için Türkiye’deki en yüksek satış adetlerini yakaladıkları yıl oldu. Firmaların açıkladıkları satış adetlerindeki büyüme artış genellikle yüzde 50’lerin çok üzerinde gerçekleşti.
Pazarda bulunduğu tüm ürün gruplarında yeni ve ikinci el araçlar toplamında 40 binli satış rakamlarını geçen Mercedes-Benz Türk, tarihinin en yüksek satış adetini yakaladı. Ağır ticari araçlarda da bir kez daha liderliğini kaptırmadı. Binek, hafif ticari ve ağır ticari araçlar toplam satışında Türkiye’nin en çok satan markası unvanını kazanan Ford ise, 2011 yılında pazara sunduğu yeni ürünlerle de çıkışını sürdürerek 2010 yılına göre ağır vasıtada satışlarını yüzde 80 oranında arttırarak 8 binden fazla ağır vasıta satışı gerçekleştirdi. 2011 yılında satışlarında ciddi oranda büyüme kaydeden diğer bir marka da Iveco oldu. 2010 yılında 2 binin üzerinde gerçekleşen toplam satışlarını yüzde 100’ün üzerine çıkararak 4 binden fazla araç satışını yakaladı. Otokar ise tüm ticari araç satışlarında yine yüzde 75 civarında bir artış yaşadı. Volvo Kamyon da 16 ton ve üzeri segmentte 1.200’lü rakamları aşarak bir önceki yıla oranla satışlarını yüzde 31 arttırmakla kalmayıp, Türkiye’deki kuruluşundan bu yana en yüksek satış adedine ulaştı.
2012 için konuşmalar temkinli
Özellikle Avrupa’da bazı ülkelerde yaşanan ekonomik sıkıntıların devam etmesi ve yaşanan belirsizlikler, 2012 yılı için ağır ticari araç sektöründe faaliyet gösteren oyuncuların 2012’ye daha temkinli bakmasına neden oldu. Net rakamlar verilmese bile pazarda genel anlamda yüzde 10 civarında bir daralma yaşanacağı yönündeki beklentiler ağırlık kazanıyor.
2012’yi net olarak görünmeyen ‘sis’li bir yıl olarak yorumlayan sektör oyuncuları, pazarda bir miktar daralma bekleseler de en azından 2011 yılındaki seviyeyi korumak ve belki de biraz daha yukarı çıkma yönünde hedefler açıklıyorlar.