Uluslararası alanda faaliyet gösteren ve yurt dışından ürün veya malzeme satın alan Almanya’daki tüm büyük şirketler Tedarik Zinciri Yasasından etkilenecek ve 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren 3 binden fazla çalışanı olan ve 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren ise binden fazla çalışanı olan firmaların, anılan yasaya uyması hedefleniyor. Bu çerçevede, Almanya’da 2023 yılında yaklaşık 900 firmanın ve 2024 yılında da yaklaşık 4 bin 800 firmanın bu yasadan etkileneceği bekleniyor.
Alman şirketleri üretim ve tedarik süreçlerinin herhangi bir aşamasında insan hakları ihlali olmadığı konusunu belgelemek zorunda olacaklar.
Yasa kapsamında insan hakları ihlali, çocuk emeği kullanımı ve veya zorla çalıştırma gibi bir durum tespit edildiğinde ilgili şirket uyarılacak ve bu süreçlerin insan haklarına uygun organize edilmesi istenecek. Ağır insan hakları kusurunun tespiti halinde de yetkili kurumlar söz konusu şirketin faaliyetini durdurabilecek.
Bu yasa aynı zamanda Avrupa’da üretim ve hizmet süreçlerinde insan haklarının korunması konusunda uniform bir yasal çerçeve oluşturmayı da hedefliyor.
Şimdiye kadar Alman şirketleri bu konuda Birleşmiş Milletler’in ve Avrupa Birliği’nin ilgili düzenlemelerine uygun olarak gönüllü bildirimde bulunurken, yasayla birlikte şirketler tedarik zincirinde meydana gelen insan hakkı ihlallerini kayıt altına alacak ve yetkili kurumlara iletecek. Yasa yükümlülükler konusunda açık ve net bir çerçeve çiziyor.
Üretimden nihai ürüne kadar her aşamayı kapsıyor
Çocuk işçiliği ve zorla çalıştırma başta olmak üzere tüm insan hakları ihlalleri hammadde temininden nihai ürünün tüketiciye ulaşıncaya kadar geçen iş süreçlerini kapsayacak. Yasa iş ortamında hava ve su kirliliği ve uygun olmayan çalışma koşullarında işçi çalıştırmak da insan hakları ihlali kapsamında ele alacak.
İnsan hakları ihlallerinin tespiti halinde sivil toplum kuruluşları dava açma yetkisine sahip olmasa da insan hakkı ihlaline uğrayan kişilerin dava açmasına yardım edebilecek ve hukuki destek verebilecek.
İhracatçı firmalara hatırlatma
T. C. Ticaret Bakanlığı da Almanya Tedarik Zinciri yasası konusunda ilgili kurumları bilgilendirdi. Yapılan bilgilendirmede; “Almanya’da Federal Hükümet tarafından yoksul ülkelerde devam eden çocuk işçiliği ve ağır çalışma şartları sebebiyle Tedarik Zincirlerinde Firma Sorumluluğu Yasası hazırlandığı belirtilmiş” denildi.
22 Temmuz 2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan ve kısaca Tedarik Zinciri Yasası olarak bilinen mevzuata uyum sağlanması için firmalara süre tanınmış olup, yasa 1 Ocak 2023 tarihi itibarıyla yürürlüğe girecektir” hatırlatılması yapıldı.
Yazıda şöyle denildi : “Anılan yasanın yürürlüğe girmesi ile birlikte, küresel tedarik zincirlerinde insan haklarının korunması hedefleniyor. Çocuk işçiliğinin ve zorla çalıştırmanın yasaklanması gibi temel insan hakları standartlarının uygulanmasına büyük önem verilirken, Alman firmalarının kendi tedarik zincirlerine ve bu kapsamda insan haklarına uyulup uyulmadığına ilişkin sorumluluk üstlenmeleri ve çalışan haklarının korunmasına yönelik özen göstermeleri zorunlu olacak.”
Birleşmiş Milletler verilerine göre tüm dünyada 152 milyon kişi çocuk işçi kapsamında çalıştırılıyor ve bu rakamın yarıdan fazlası da çocuk emeğinin sömürüsü şeklinde gerçekleşiyor. Zorla çalıştırma kapsamında da 25 milyon kişi bulunuyor.