Yüzde 10’u aşkın ihracat artışı ve 170 milyar dolara dayanan 2018 ihracat beklentisi, lojistikte de hedefleri artırdı. Geçen yılı yüzde 6 oranında büyüyerek geçiren lojistik sektörünün bazı oyuncuları 2017 yılında yüzde 15-20 düzeyinde büyüme rakamlarına ulaştılar. Pek çok taşımacılık ve lojistik şirketi, uluslararası yapısını güçlendirmeye, yurtdışındaki bağlantılarını ve ağını geliştirmeye çalıştı. İçeride ise araç ve ekipman kadar inovasyona, Ar-Ge’ye, teknolojiye, yazılıma, insan kaynaklarına, kurumsallaşmaya yatırımdan söz edildi. Lojistikçilerin bazıları tarafından açıklanan 2018 yılına ilişkin hedefler de gösteriyor ki yatırımlar sürecek. Gerçekleşen taşımacılık rakamları da bunu destekliyor.
Türkiye’nin taşımacılık faaliyetlerine bakıldığında, dış ticaret rakamlarına da paralel olarak Almanya’nın çok önemli bir yer tuttuğu görülüyor. Almanya taşımalarının yüzde 2 artması da bu anlamda çok önemli. Fakat ortalamanın gerisindeki bu artış, bir anlamda geride kalmayı ifade ediyor. Bu ülkeye yönelik taşımacılık rakamları, Türkiye’nin en büyük dış ticaret ortağı olması nedeni ile sektörün geneli açısından önemli. Almanya Çin’in de en büyük ticaret ortağı olup Çin ile dış ticareti 170 milyar Avro’ya (180 milyar dolar) çıktı. Fransa ile ticareti ise 165 milyar dolardan 167 milyar dolara ulaştı. ABD ile yapılan ticaret ise 165 milyar dolar. Şimdi en büyük ortak Çin olsa da ABD, 2015’de Fransa’yı geçerek Almanya’nın en büyük ticaret ortağı olmuştu. Sadece ihracat açısından bakıldığında, 107 milyar dolar ile ABD en büyük Alman malı alıcısı. Almanya’nın ABD’ye ihracatı, ithalatından 49 milyar Avro daha yüksek. Türkiye’nin de en büyük alıcısının Almanya olması, bu iki ülkenin kendi aralarındaki ticaretin ve buna bağlı taşımacılığın önemini artırıyor.
Yüzde 4 artış gösteren sefer sayılarına bakıldığında, artışın özellikle Irak taşımalarından geldiğini görüyoruz. Toplamı bu kadar etkilemese de batıda yüzde 22 İspanya, yüzde 14 Romanya taşımaları, doğuda yüzde 32 Özbekistan, yüzde 18 Azerbaycan taşımaları artışı da elbette bu sonuca olumlu katkı yapmış bulunuyor. Fransa ve Polonya küçük düşüşler sergilese de bunun; Belçika, Hollanda ve kendi içinde ayrıca bakılması gereken İspanya taşımalarındaki istikrarlı artışla karşılık bulması, teselli edici bir durum. Ayrıca, UND tarafından Avrupa’da sürdürülen Türk taşımacılarının maliyetlerini artıran en önemli unsurlardan biri olan taşıma kotalarının kaldırılması mücadelesi, şüphesiz ki bu sayılara olumlu yansıyacaktır. Sayılar kadar verimliliğe de katkısı büyük olacaktır. Macaristan’da sonuç alınmış olması, Avusturya konusunda da ümitleri artırmaktadır. UTİKAD tarafından mücadelesi verilerek üzerinde uzlaşmaya varılan ordino ücretleri meselesi de lojistikçiler adına olumlu bir sonuçtur.
Suriye, Türkmenistan, Gürcistan, Nahcivan gibi pazarlara yönelik taşımalardaki düşüşlerin ise ortalamayı olumsuz etkilemekten ayrı bir anlamı var. Çünkü bu tür pazarların taşımacıları da ağırlıklı olarak sadece bu pazarlara çalışan firmalardan oluşmaktadır. Düşüşlerin etkisi de bazen hayati önem taşıyabilmektedir. Dolayısıyla bu pazarlara yönelik özel tedbirlerin alınmasını beklemek bölge nakliyecilerinin hakkıdır.
Taşımacılık ve lojistiğin uluslararası kısmında bunlar yaşanırken içeride de hem süregiden hem de yenileri açıklanan büyük ölçekli yatırım projeleri, özellikle ticari araçlar ve iş makineleri açısından olumlu beklentileri artırıyor. Yanı sıra bu işlerin de kendine özgü bir lojistik iş potansiyeli doğurduğunu gözardı etmemek gerekiyor. Devasa alt yapı yatırımlarında neredeyse dağlar, denizler yer değiştiriyor. Projelerin kendi iş kapasitesi kadar, lojistik iş potansiyeline yönelik çarpan etkisi de büyük olmaktadır. Hal böyle olunca, 2018 yılında taşımacılık lojistik ve ticari araç endüstrisindeki büyüme beklentileri olağan bir beklenti durumunu alıyor.
İlker ALTUN
ilker@aysberg.com
Kargohaber Dergisi (Sayı:229)