Kahramanmaraş’da meydana gelen ve 10 ili etkileyen tarihin en büyük depreminde, çok sayıda can kaybının yanında büyük altyapı hasarı ve bölgede ciddi lojistik kesintiye yol açtı. Afetin büyüklüğü her noktaya eşit zamanda ulaşmaya imkan vermedi. Karayolunda büyük küçük demeden yüzlerce firma TIR’larını bölgeye taşınan yardım malzemeleri için seferber ederken, deniz, hava ve demiryolunda da taşımalar hızlandı.
Asrın felaketi için tüm imkanlarını seferber eden lojistik sektörü yaraların sarılması için yoğun bir çaba gösteriyor. UND kurduğu Lojistik Kriz Masası ile yardım gönderenlerle araç sahiplerini bir araya getirerek, koordinasyonun sağlanması için 24 saat çalışıyor.
Tüm yardımları ücretsiz bir şekilde yapan UND, bugüne kadar deprem belgesine 2 bin 500’e yakın TIR gönderdi.
Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği UTİKAD’ın kurduğu Afet Koordinasyon Masası aracılığıyla koordine olan dernek üyeleri, ülkenin dört bir yanından afet bölgesine yardımların ulaştırılması için yoğun çaba gösteriyor.
Afet Koordinasyon Masası, ülkenin önemli lojistik STK’larını, kamu kurum ve kuruluşlarındaki görevlileri, belediye çalışanlarını, lojistik sektöründe faaliyet gösteren yönetici ve çalışanları bir araya getirerek büyük bir gönüllülük hareketinin ilk adımını atmış oldu.
Lojistik derneklerle temasa geçen nakliyeciler araçlarını ve sürücülerini ihtiyaç duyulan bölgelere dernekler tarafından kurulan koordinasyon masaları aracılığıyla sevk ediyorlar. Lojistik firmaları ayrıca bireysel olarak da destek sağlıyorlar.
Depremin ardından Millî Savunma Bakanlığı bünyesinde kurulan Afet Acil Durum Kriz Masası ile gelen taleplere yanıt verilirken, bölgeye arama kurtarma ekiplerinin ulaştırılması için "hava yardım koridoru” oluşturuldu. Öte yandan Türk Silahlı Kuvvetleri, Hatay'a gelen yardımların daha hızlı depremzedelere ulaştırılması için lojistik destek üssü kurdu.
TSK’dan 19 lojistik üs
8 ilde kurulan 19 lojistik üssünde bölgeye gönderilen yardımlar sınıflandırılıyor. Daha sonra AFAD koordinesinde askeri araçlarla ihtiyaç duyulan bölgelere sevk ediliyor. Mili Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Türk Silahlı Kuvvetleri depremzedelere Yardım için seferber oldu. Depremin etkilediği bölgelerde vatandaşlara sıcak Yemek, kumanya ile ekmek dağıtıldı. Ayrıca bölgelere gönderilen sahra mutfakları faaliyetlerine başladı. Seyyar tuvalet, seyyar banyo da deprem bölgelerine sevk edildi” denildi.
Bölgede lojistik koordinasyon ihtiyacı devam ediyor
Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki deprem, on şehirde yıkıma neden olurken yaklaşık on dört milyon insanın hayatını etkiledi. UTİKAD üyeleri depremin ilk gününde hızla harekete geçerek Afet Koordinasyon Masası aracılığıyla yardım malzemelerinin afet bölgesine ulaştırılması için gece gündüz demeden afet lojistiği operasyonu gerçekleştirmeye devam ediyor.
Araç ve şoför sunabilenlerle kurtarma çalışmalarında kullanılacak iş makinelerinin bölgeye sevk edilmesi için nakliye ihtiyaçlarını koordine ederek iş makinaları dahil olmak üzere yardım malzemelerinin yüklü olduğu yüzlerce TIR’ı kötü hava koşullarının etkili olduğu afet bölgesine ulaştırmak için UTİKAD gönüllüleri adeta zamanla yarıştı.
Hızla güncellenen bilgiler ve duyurular yoluyla komşu ülkelerden Türkiye'ye insani yardımın taşınmasına ilişkin prosedürler takip edildi, gümrük süreçleri, araç izinleri, vergi ve izin muafiyetleri, afet bölgesindeki karayolu durumu, işler durumdaki havalimanları, denizyolu ile ulaştırılacak yardımlar için limanlardan kalkan gemilerin hareket saatleri yardım ulaştırmak isteyen gönüllülerin bilgisine sunuldu.
Ulusoy: “Deprem ülkesi Türkiye için afet lojistiği hayati önemde”
UTİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Ayşem Ulusoy, lojistiğin her basamağında ve modunda seferber ettiği imkânları ile büyük bir yardım hareketi başlatan UTİKAD üyelerine, lojistik sektörünün tüm paydaşlarına ve emekçilerine teşekkür etti. Ulusoy, lojistik sektörünün gösterdiği çabalar için “taşınan sadece bir yük değil, ülkemizin dayanışması ve birlik beraberliği idi” diyerek tüm ülkenin bir araya geldiği bu büyük yardım hareketine duyduğu minnettarlığı dile getirdi. Depremden etkilenen bölgelerin yaralarının sarılmasında uzun soluklu düşünülmesi gerektiğini ve gelecekte benzer bir durumla karşılaşılması halinde etkin ve hızlı hareket kabiliyeti için Afet Lojistiği Koordinasyon Kurulunun kurulmasının hayati önem taşıdığının altını çizen Ayşem Ulusoy, “Lojistiğin önemi hem pandemi döneminde hem de yaşadığımız büyük afetle acı şekilde tecrübe edildi bu nedenle Afet Lojistiği Koordinasyon Kurulunun kurulması için UTİKAD olarak çalışmalara başlayacağız” dedi.
Denizyolu ve demiryolu da devreye alındı
Afet bölgesine çok sayıda yardım malzemesi ulaştırılmaya devam ederken bölgeye ulaştırılan malzemelerin depolanması ve dağıtımına yönelik lojistik koordinasyon, afet bölgesindeki yaraların sarılması sürecindeki önemini korumaya devam ediyor. Demiryolu ve denizyolu alternatiflerinden etkili bir şekilde yararlanılması ile birlikte karayolu üzerindeki baskı hafifletilerek depolama alanlarına getirilen malzemelerin uygun araçlar ile tam kapasite sevkinin sağlanması ve bölgeye ulaşan araçların planlı ve hızlı bir şekilde tahliye edilerek araçların yeni yük planlamalarına dahil edilmesi gerekiyor. Taşınacak malzemelerin türü, boyutu, aciliyeti ve taşınacağı bölgenin özellikleri gibi birçok etken lojistik koordinasyonda etkili olurken afet durumlarında ortaya çıkan ihtiyaca hızlı karşılık verilmesi gerekliliği kamu idaresi birimleri ile sivil toplum kuruluşları arasında etkin iş birliğinin önemini göstermektedir.
Karayolu ile ulaştırılmaya çalışılan yardım malzemesi yüklü taşıtlar afet bölgesindeki yollarda trafik yoğunluğu yaşanmasına neden oldu. Hızlı ve etkili çalışmalar sonucunda farklı ulaştırma yolları devreye alınarak bölgeye ulaştırılması gereken yardım malzemeleri hız kesmeden sevk edildi. Denizyolu alanında faaliyet gösteren dernek üyeleri RO-RO seferleri düzenleyerek yardım malzemelerinin bölgeye ulaştırılması için çaba sarf ettiler. Depremin ikinci günü itibarıyla İstanbul ve İzmir’den başlatılan RO-RO seferleri sayesinde İskenderun limanına ulaştırılan yardım malzemeleri afet bölgesinde görevli resmi kurumlara ulaştırıldı.
UTİKAD ve Demiryolu Taşımacılığı Derneği’nin TCDD ile gerçekleştirdiği görüşmeler sonrasında hız ve taşınabilecek yük kapasitesi açısından daha fazla imkan sunması nedeniyle demiryolu seferleri düzenlenmeye başladı. Kocaeli Köseköy’den gerçekleşen blok tren seferleri ile afet bölgesine mutfak, yaşam konteyneri ve seyyar tuvaletlerin ulaştırılması sağlandı. Yardım malzemelerini taşıyacak bir UTİKAD blok treni organizasyonumuz ise tüm hızıyla devam ediyor.
Havayolu şirketleri de deprem bölgesine destek için harekete geçti
Karayolu kapandı RO-RO’lar Devreye Girdi
Depremde hasar gören karayolları yardımların bölgeye ulaşımını zorlaştırırken devreye araba ihracatında kullanılan dev RO-RO gemileri girdi. Denizyolu taşımacıları yardım malzemeleri yüklü olarak bölgeye yönlendirdi. DFDS ve Ulusoy, İtalya ihracat seferlerinde kullandığı RO-RO gemilerini ücretsiz olarak deprem bölgesine yardım için hizmete soktu.
DFDS Yardım Gemisi İskenderun’da
Danimarkalı DFDS, Pendik’ten büyük bir RO-RO gemisini bölgeye gönderdi. Pergamon Seaways isimli Ro-Ro gemisi, AFAD ve İstanbul Liman Başkanlığı’nın onayı ile, 245 parça ağır iş makinesi ve aracın yanı sıra yiyecek, içecek, ısıtıcı, jeneratör, battaniye, çadır vb. ihtiyaç malzemesi, depremzedelerin ve arama ve kurtarma ekiplerinin hizmetine sunulmak üzere İskenderun’a ulaştırıldı. İş makinesi operatörleri ve araç şoförlerinin İstanbul’dan Hatay’a intikali de DFDS tarafından koordine edildi.
Ulusoy Denizcilik Grubu da gemilerini deprem yardım çalışmaları için seferber etti. Şirket, Çeşme’deki Liman’dan Ulusoy 5 isimli gemisi ile ücretsiz olarak İskenderun’a taşıyacağını duyurdu. Bu gemi 120 TIR kapasitesine sahip. Gemiyle sadece TIR değil iş makinaları da taşınacak. Bu gemi de normal zamanda Çeşme Limanı ile İtalya’nın Trieste Limanı arasında ihracat TIR’larını taşıyor.
MSC’den 5 bin konteyner
MSC Grubu, yardımları ulaştırmak için demiryolunu da kullanmaya başladı. AFAD’ın talebi üzerine, Tekirdağ Valiliği organizasyonuyla toplanan yardım malzemeleri MSC’nin sağladığı 18 konteynere yüklenerek Medlog Tekirdağ İstasyonu’ndan yola çıktı. İskenderun Sarıseki’de bulunan Medlog deposuna indirilecek yükler, burada AFAD’ın yönlendirmesiyle yine Medlog TIR’ları ile ihtiyaç duyulan bölgelere sevk edilecek.
MSC Grup, konteyner kent kurulması amacıyla kamu kurumlarına toplamda 5 bin adet konteyner tahsis etti. Grup, İçişleri Bakanlığı, Tekirdağ Valiliği ve AFAD ile koordineli olarak konteyner kent kurulması amacıyla, Adıyaman, Gaziantep, Hatay ve Kahramanmaraş illerine bin 250’şer adet, toplamda 5 bin adet konteyner tahsis edildi.
Bu şekilde sürdürülebilir güvenli bir sevkiyat şekli olan demiryolunun devreye girmesiyle, yüzlerce şöför ve TIR’ın uzun erişimli karayolundan çekilmesi sağlanarak yardımlar daha hızlı ulaştırılması sağlanıyor.
Denizcilik Sektörü Seferber Oldu
İMEAK Deniz Ticaret Odası, Kahramanmaraş ve çevre illerde 6 meydana gelen büyük deprem felaketinin ardından ilk günden itibaren Şubeleriyle birlikte bölge halkının yaralarını sarmak için seferber oldu.
Çatı örgütümüz Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), AFAD ve İstanbul Valiliği koordinasyonunda başlatılan yardım çalışmaları İstanbul ve Şubelerimizin bulunduğu il ve ilçelerden deprem bölgesinde ihtiyaç sahiplerine en hızlı şekilde ulaştırıldı.
Konteyner, jeneratör, soba, uyku tulumu, battaniyeden, taşınabilir şarj cihazı (powerbank), pil, gıda, su, temel tüketim malzemeleri, bebek ürünleri, giyim malzemelerine birçok ürünü taşıyan 26 TIR Kahramanmaraş ve Hatay’a gönderildi. Bölgeye gönderilen ihtiyaç maddeleri, mülki idare amirleri ve AFAD koordinasyonunda ihtiyaç sahiplerine dağıtılmaya devam ediyor.
İMEAK Deniz Ticaret Odası tarafından İskenderun Şubemiz vasıtasıyla ilçede yemek hizmeti verecek bir aşevi oluşturuldu. Aşevinin 20 günlük ihtiyacını karşılamak üzere satın alınan 32 ton gıda maddesi bölgeye gönderildi.
İMEAK DTO Antalya Şubesi ve QTerminals Antalya iş birliğiyle hazırlanan Deprem Yardım Gemisi, Hatay ili Arsuz ilçesi Madenli Balıkçı Barınağı'nda bulunan Hatay Deniz Otobüsleri İskelesi'ne (HADO) bağlanarak depremzede vatandaşlara, konaklama ve yemek imkanı sunarken, yardım dağıtımına da başladı.
İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO) tarafından İskenderun’a gönderilen Adnan Menderes feribotu, deprem bölgesinden vatandaşları tahliye etti.
Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) ve Gemi İnşa Sanayi A.Ş. (GİSAŞ), 3 TIR, 1 kamyon ile 1 ambulans ve gönüllü 60 kişilik ekibi taşıyan 2 otobüsün yanı sıra çok sayıda konteyner evi deprem bölgesine gönderildi.
Turkon Line, AFAD ile ortak sürdürdüğü projeyle konteynerleri yaşam alanı haline getirme çalışmalarını sürdürüyor. Isıtma ve soğutma sistemiyle beraber buzdolabının da bulunduğu konteyner evlerde 6 kişinin kalması planlanıyor.
Karadeniz Holding, 3 bin kişinin yaşayabileceği 2 yüzer yaşam kentini Hatay-İskenderun'a göndereceğini açıkladı.
Sektör Afet Bölgesine Destek Olmak İçin Tek Yürek Oldu
Türk lojistik sektörü, deprem bölgelerine yardım malzemelerini ulaştırmak için seferber oldu. Depremin ilk anından itibaren pek çok şirket, acil ihtiyaçların karşılanması amacıyla hem maddi yardım hem de bölgelere yardımlarını ulaştırmaya devam ediyor.
Uluslararası taşımada kullanılan onlarca TIR ve konteyner, AFAD ve Kızılay gibi yardım kuruluşlarının hizmetine sunuldu. Yetkililer, yolların gereksiz yere meşgul edilmemesi uyarısında bulundu.
Deprem Bölgesinden Sektör Notları
Depremin bölgesinde ağırlıklı olarak yer alan sektörler; tekstil, hazır giyim, çelik, çimento, enerji, gıda ve tarıma dayalı sanayilerden oluşuyor ve bu illerin Türkiye milli hasılasına katkısı 1,5 trilyon lira.
Kayıtlı 8 bin 283 kamyon ve 199 bin 550 ton lisanslı depo kapasitesi ile Türkiye'nin önemli sanayi merkezleri arasında yer alan Kahramanmaraş; dondurma, iplik, metal mutfak eşyaları, kumaş, kağıt ve çimento üretimi ile ülke ekonomisine katkı sağlayarak 2022’de 1 milyar 464 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
Hatay da ise 2022’de en fazla ihracat 2 milyar 64 milyon 783 bin dolar ile Çelik sektöründe gerçekleşirken bu sektörü sırasıyla yaş meyve ve sebze, kimyevi maddeler ve mamulleri, otomotiv endüstrisi, madencilik ürünleri, hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri takip etti. Toplam 3 milyar 564 milyon 517 bin dolar ihracat gerçekleştirmiş oldu.
21 bin 710 kamyon ve 113 bin 596 kamyonet kayıtlı olan Adana da ise ihracatında yüzde 36 pay ile kimyevi maddeler ve mamulleri ilk sırada, tekstil ve hammaddeleri yüzde 20,08 pay ile ikinci sırada ve hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri yüzde 10,07 pay ile üçüncü sırada yer al.
Lisanslı Depoculuk Verileri
Bölgede ağırlıklı olarak hububat, baklagiller ,yağlı tohumlar, Antep Fıstığı, pamuk ve kuru kayısı gibi ürünlerin lisanslı depoculuk faaliyetleri yürütülmektedir.
Faaliyete geçen 167 lisanslı depo işletmesine ait Adana, Adıyaman, Afyon, Aksaray, Amasya, Ankara, Aydın, Balıkesir, Batman, Bursa, Çanakkale, Çorum, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Karaman, Kayseri, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Nevşehir, Samsun, Sakarya, Siirt, Sivas, Şanlıurfa, Tekirdağ ve Yozgat olmak üzere 42 ilde yer alan toplam 238 adet lisanlı depo bulunmakta.
Gelinen aşamada lisanslı depo kapasitesi hububat alanında 8 milyon 796 bin 173 tona, pamuk alanında 86 bin 500 tona, zeytin alanında 13 bin 500 tona, fındık alanında 11 bin 600 tona, kuru kayısı alanında 5 bin tona, Antep Fıstığı alanında 4 bin tona ve toplamda ise 8 milyon 916 bin 773 tona ulaşmıştır. Kuruluş izni almış olan 305 şirketin tamamının lisans alması durumunda ulaşılması öngörülen toplam kapasite ise 17 milyon 819 bin 566 tondur.
Doğu Akdeniz bölgesinde toplamda 63 antrepo bulunmakta. Bunlardan 45’i A tipi, 16’sı C tipi(geçici depolama)ve 2’si de GSM’dir.
Limakport Büyük Hasar Gördü
İskenderun’un önde gelen limanlarından Limak Holding’in iştiraki Limakport’ta da deprem nedeniyle büyük hasar meydana geldi. Liman alanında büyük yarıklar açılırken, konteynerler devrildi. Günlerdir devam eden yangın tamamen kontrol altına alındı ve bölgeye denizyoluyla yardım malzemeleri taşımaları hızlandı. Yaklaşık 22 limanın bulunduğu deprem bölgesinde Limakport dışında tüm tesisler sorunsuz hizmet vermeye devam ediyor.
Limak Şirketler Grubu, Hatay’da ilgili idari kurum ve kuruluşlarla koordineli bir şekilde belirlenen 2 ayrı noktada, 4 bin afetzedenin barınabileceği konteyner kent kurulumuna başlandığını açıkladı. Yatak, battaniye, ısınma, elektrik, sıcak su, banyo ve tuvalet gibi altyapı hizmetlerinin de Limak tarafından sağlanacağı konteyner kentlerin, altyapıları ile birlikte 2 hafta içerisinde tamamlanmasını öngörülüyor.
Limak tüm iştirakleri ve tecrübeli ekipleriyle hem arama-kurtarma faaliyetlerine katkıda bulunmak, hem toplanan yardımları ihtiyaç sahiplerine ulaştırmak için sahaya gönderildi. 200’e yakın iş makinesi ve ekipman ile söz konusu makine ve ekipmanları kullanacak uzman personeline ek farklı bölgelerdeki tüm şantiyelerimizden afet bölgesine ulaşan yaklaşık 800 kişilik arama-kurtarma ve dağcı ekibi, afet bölgesinde çalışmalara destek vermiş, vermeye devam ediyor.