Yeni teknolojik limanların sayısı hızla artarken, gemi inşa sanayi de güçlü bir ivme gösteriyor. Ancak özellikle bölgesel sorunlar Türkiye’nin ‘lojistik merkez’ iddiasını zayıflatırken, denizcilik de bu olumsuzluktan payını alıyor.
Türkiye’nin her anlamda denizlerden yeterince faydalanamadığı her fırsatta söylenir. Turizm alanında önemli bir yol alındı fakat deniz ticareti ve liman alt yapımız henüz tatmin edici değil. Başta bölgesel sorunlar olmak üzere bir çok faktör Türkiye’nin büyümesinde ve bölgesinin lojistik merkezi olmasında olumsuzluklara neden oldu. Talep artışı istikrarlı olmayınca liman yatırımları da yeni gemi alımları da yatay pozisyonda ilerledi. Özellikle yabancıların liman yatırımları arttı ancak kapasite kullanımı henüz istenen düzeyde değil. Başlanan projeler bitirilebilmek adına devam ediyor. Böylelikle önümüzdeki yıllarda deniz taşımacılığı ve limancılık sıçrama yaptığı zaman alt yapımız hazır olacak.
Elleçlenen yük grafiğinde istikrarlı artış
Türk limanlarında elleçlenen toplam yük rakamı 2015 yılında 416 milyon ton civarında olmuştu. Bu rakam 2016 yılında 430 milyon ton düzeyine çıktı. Bu istatistiklerde dikkat çeken bir başka nokta ise Türk bayraklı gemilerin elleçlenmesindeki oranı oldu. 2015 yılında Türk bayraklı gemilerin elleçlenmedeki rakamı 36.5 milyon tona yaklaşmışken 2016’da bu rakam 38.6 milyon ton sınırına ulaştı.
Türkiye liman ve denizciliği gelişiyor
Denizcilikte jeopolitik konum avantajını yeni yatırımlarla ilerletmek isteyen Türkiye, bölgesindeki siyasal ve ekonomik sorunlara rağmen dikkat çeken bir gelişme sergiliyor. Yalnızca devlet yatırımları değil, yerli ve yabancı sermaye de liman ve denizcilik alanında önemli yatırımlar yapıyor. Yılda ortalama yeni 5 liman hizmete girerken, inşası süren yaklaşık 20 liman mevcut. Bu limanlara demiryolu ve karayolu altyapısı da dahil edilirken, teknoloji kullanım oranı da hızla artıyor.
Limanlara uğrayan gemilerin tonajında artış var
Türkiye limanlarına uğrayan toplam gemi sayısında turizmin olumsuz gidişatı sebebiyle 2016 yılında bir miktar düşüş görünse de uğrayan gemilerin toplam gros tonunda artış oldu. 2015 yılında Türkiye limanlarına 73.685 gemi uğramışken bu rakam 2016 yılında 71.220 oldu. Yine 2015 yılında bu gemilerin tonajı 747.5 milyon gros ton iken bu rakam 2016 yılında 750 milyon gros tona ulaştı.
Dünyada durum ne?
Dünya taşımacılığında denizciliğin payı 2016 yılında da yüzde 84’te kaldı ve 5 yıl üst üste aynı oranı korumayı başardı. 2016 yılında 2015 yılına göre dünya taşımacılığı 1 milyar ton artarak yüzde 4 büyüdü. Toplam 13.18 milyar ton yük taşınırken, bunun 11.10 milyar tonu denizyoluyla taşındı.
Dünya genelinde taşınan yüklerin cinsine baktığımızda ise Minör Dökme Yükler ve Ham Petrol yüzde 17’şer payla ilk sırada yer aldılar. Konteyner taşımaları yüzde 15 pay ile ikinci sırada yer alırken, deniz cevheri yüzde 13 pay ile üçüncü sırada, kömür ve LPG-LNG taşımaları yüzde 10’ar pay ile dördüncü sırada yerlerini aldılar.