Bu büyümeyi destekleyen faktörler arasında internet penetrasyonundaki artış, mobil cihaz kullanımının yaygınlaşması, altyapı yatırımlarındaki artış ve hükümet teşvikleri gibi bir dizi etmen yer alıyor.
E-ticaretin küresel ölçekteki en büyük dönüşümü, tedarik zincirinde yaşanıyor. Üreticilerin doğrudan e-ticaret ekosistemine katıldığı modellerin yanı sıra pazar yeri modelleri de gelişiyor. Üretim ve lojistikte güçlü konumda olan ülkeler, uluslararası e-ticarette avantajlı bir konuma geliyor. Türkiye, kaliteli üretim yapan markaları ve ham madde ihtiyacını karşılayacak tedarikçileriyle öne çıkıyor.
Ülkemizin çevresindeki büyük coğrafyaya lojistik anlamda entegre olması, büyük pazarlara verimli bir şekilde erişim sağlıyor. Pandemi sonrasında e-ticaret sektöründe görülen büyüme, 2023 yılında da devam etti. Toplam ticaret içinde e-ticaretin payı ise istikrarlı bir şekilde artıyor. Bu gelişmeler, Türkiye'nin uluslararası e-ticaret arenasında önemli bir oyuncu haline gelmesine katkı sağlıyor.
2022 yılında e-ticaretin genel ticaret içindeki payı yüzde 19,1 idi. Ancak 2023 yılında yaşanan yüzde100'lük bir artışla birlikte e-ticaret sektörü, 1,5 trilyon TL işlem hacmi ile kapatarak bir önceki yıla göre yüzde119 oranında bir büyüme gösterdi. Sektör aynı yıl genel ticaretten aldığı payını yüzde 20'ye yükseltti. Bu büyümenin en büyük etkileyicisi olan e-ihracat da doğrudan etkilendi. Küresel e-ihracat hacminin 2021'de yaklaşık 719 milyar dolar seviyesinde olduğu düşünülürse, 2022-2030 yılları arasında yüzde 25,8'lik bir bileşik büyüme oranı öngörülüyor.
Bu veriler, e-ticaretin giderek daha önemli bir oyuncu haline geldiğini ve küresel ticaretin dinamiklerini dönüştürdüğünü göstermektedir. Teknolojinin ilerlemesi ve pandemi gibi dönüştürücü olaylar, e-ticaretin güçlenmesini sağlayarak ticaretin geleceğini belirleyen faktörler arasında yer alıyor.
Küresel ticaretin dengeleri değiştiren oyuncusu e-ticaretin her geçen gün büyüyen hacmi, geleceğe dair ipuçları veriyor. 2022 yılını 5,5 trilyon dolar ile kapatan ve 2023 yılı için 7 trilyon dolarlık hedef belirleyen ticaretin yeni yüzü e-ticarete yönelik yatırımlar da sürekli olarak artıyor.
Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan "2024-2028 Yılı Stratejik Planı", ticarette yeşil ve dijital dönüşümü destekleyerek sürdürülebilir ekonomik büyümeye katkı sağlamayı hedefliyor. Bu doğrultuda, Türkiye'nin e-ticaret potansiyelini geliştirmek ve güvenliğini artırmak önemli bir odak noktası olarak belirlendi.
Stratejik plana göre, Türkiye'nin e-ticaret işlem hacmi bu yıl itibarıyla 2,2 trilyon liraya ulaşacak ve 2025 yılında 3,1 trilyon lira, 2028 yılında ise 6,3 trilyon lira olması planlanmaktadır. E-ticaretin genel ticaret içindeki payı da bu doğrultuda artacaktır. 2021 sonunda yüzde 21,5 olan e-ticaretin payı, 2025'te yüzde 23'e çıkarılması hedeflenmektedir. 2028 yılında ise e-ticaretin genel ticaret içindeki payının yüzde 30'a ulaşması öngörülmektedir.
Sektör temsilcileri, 2023'ün başında 1,2 trilyon lira hedef belirlendiğini hatırlatarak, ETBİS verileri ışığında yılın yaklaşık yüzde 80 büyümeyle 1,5 trilyon lira seviyesinde tamamlandığı öngörüsünü paylaştı. E-ticaretin toplam ticaretten aldığı payın da yüzde 22'ye ulaştığı hesaplanıyor. Sektör temsilcileri, 2024 yılında tüketicinin daha fazla e-ticaret tercih etmesiyle sektör hacminin 2,2 trilyon TL'ye ulaşmayı hedefliyor.
Bu stratejik planın uygulanmasıyla, Türkiye'nin e-ticaret alanında önemli bir büyüme ve gelişme sağlayacağı ve ekonomik büyümenin sürdürülebilirliğine katkıda bulunacağı öngörülmektedir.