Hava kargo uzun zamandır büyüme sürecinde olsa da özellikle yolcu uçaklarının gövde kapasitesinin kargo amaçlı kullanılamaması nedeniyle ciddi bir kapasite sorunu yaşıyordu. 2022 ile birlikte Covid önlemlerinin ve kısıtlamalarının hafiflemesiyle ve seyahat yasaklarının kalkmasıyla birlikte özellikle park halindeki uçaklar hızlı artan yolcu talebine yanıt olarak göklere yükselmeye başladı. Bu sivil havacılık için olduğu kadar kargo için de iyi haber. Yolcu uçaklarının kargoda da kullanılması sayesinde hem hava kargo gelirleri daha da artacak hem de kapasite yetersizliğine de bir çözüm bulunmuş olacak.
Katar’ın başkenti Doha’da 19-21 Haziran 2022 tarihinde düzenlenen Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IATA’nın yıllık Genel Kurul toplantısına havacılık sektörünün üst düzey yöneticileri yanı sıra sektör paydaşları ve aralarında Editörümüz Necmi Çelik’in de bulunduğu medya mensuplarından oluşan 1000’in üzerinde kişi katıldı.
IATA Başkanı Willie Walsh, ekonomilerde yaşanan zorluklara rağmen, kargo hacimlerinin 2022'de 68,4 milyon tonluk rekor seviyeye ulaşmasının beklendiğini belirterek “Hava kargo, artan ekonomik belirsizlik zemininde iyi performans gösteriyor. Hava kargo, COVID-19 krizi boyunca aşılar, tedarik zincirleri ve havayolu gelirleri için yaşamsal önemde bir katkı yaptı. Pandemi sonrası yaşanan yeni jeopolitik sorunlara rağmen hava kargonun toplam gelirlere katkısı artarak büyüyor,” dedi.
“2023 için iyimseriz”
IATA Başkanı Willie Walsh yaptığı genel değerlendirmede “ Sektörümüz artık daha yalın, güçlü ve hızlı tepki veren bir yapıda. Son veriler 2021'deki kayıpların 42 milyar dolara yaklaştığını gösteriyor, bu büyük bir kayıp, ancak önceki 52 milyar dolarlık tahminimizden daha düşük. Şimdi küresel kayıpların bu yıl 9.7 milyar dolara düşeceğine inanıyoruz. Sektör genelinde 2023'te Covid öncesinden daha yüksek bir karlılık bekliyoruz ve bu konuda iyimseriz. Havacılık eşsiz bir süreçte bulunuyor. Sektör olarak dayanıklılığımızı kanıtladık. Artık karlı olma yolunda ilerleyen güvenli, sürdürülebilir bir endüstri olarak toparlanmaya devam ediyoruz,” açıklamasını yaptı.
IATA tarafından yapılan öngörü toplam yolcu sayısının bu yıl 3,8 milyar kişiye yükseleceğini ve yolcu kilometre gelirinin de 2021'e kıyasla yüzde 97,6 artarak yüzde 82,4'e ulaşacağını gösteriyor.
191 milyar dolar gelir, 68.4 milyon ton kargo
IATA 2022’de kargo gelirlerinin 191 milyar dolara ulaşacağını öngörüyor. Bu rakam 2021 yılına kıyasla 13 milyar dolarlık bir azalış olmasına karşın pandemi öncesi dönem olan 2019 yılında elde edilen hava kargo gelirinin 100 milyar dolar olduğu düşünülürse nerdeyse iki katlık bir büyüme gerçekleşmiş olacak. Ayrıca hava kargo yoluyla taşınan yük miktarı bu yıl rekor düzeyde bir büyüklüğe çıkacak. IATA havacılık endüstrisinin toplamda 2022'de 68.4 milyon tonun üzerinde bir kargo taşımasının beklendiğini açıkladı.
Savaşın hava kargo üzerine etkisi
Kuşkusuz Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile başlayan savaş sivil havacılığı olduğu kadar hava kargo işini de etkiliyor.
Rusya hava sahasının birçok hava yolu için kapalı olması nedeniyle özellikle kargo uçaklarının daha uzun rotalara kullanmak zorunda kaldığı ve bu rota değişikliklerinin de kargo uçaklarına ciddi bir maliyet artışı getirdiği açık.
Uluslararası gönderilerin yüzde 19’u Rusya hava sahasından geçiyordu
Kombine olarak, Rusya uluslararası pazarı, Ukrayna, Beyaz Rusya ve Moldova hep birlikte 2021'de küresel trafiğin yüzde 2,3'ünü oluşturuyordu. Ayrıca, uluslararası yolcu trafiğinin (RPK) yaklaşık yüzde 7'si normalde Rusya hava sahasından geçiyor. Rusya hava sahası şu anda birçok operatöre kapalı, çoğunlukla Asya ile Avrupa veya Kuzey Amerika arasındaki uzun mesafeli rotalarda hava yolu şirketleri etkileniyor. Etkilenen taşıyıcılar için yeni belirlenen rotalara yönlendirme, önemli ölçüde daha yüksek maliyetler oluşuyor.
Kargoda ise küresel yük trafiğinin sadece yüzde 1'inden azı Rusya ve Ukrayna'dan geliyor veya Rusya ve Ukrayna üzerinden geçiyor. Daha büyük etki, Rusya ve Ukrayna'nın pazar lideri olduğu ve buna karşılık gelen kapasite kaybının yerine konması zor olan ağır kargo özel alanında hissediliyor. Uluslararası kargo gönderilerinin (CTK'ler) yaklaşık yüzde 19'u Rusya hava sahasından geçiyor. Yaptırımlardan etkilenen taşıyıcılar, yeni belirlenen uzun rotalar nedeniyle daha yüksek maliyetlerle karşı karşıya bulunuyor.