Karayolu taşımacılarının yaptığı ithalat taşımaları ise değer bazında yüzde 27 oranında artarak 61 milyar dolara ulaştı.
Karayolu taşımacılık sektöründe yaşanan hareketlilik taşıma sayılarına da yansıdı. UND Veri Analizi Uzmanı Cansu Kırık tarafından derlenen rakamlara göre pandeminin ardından karayolu taşımacılık sektöründeki büyüme devam ediyor.
2022 yılında karayolu ile yapılan ihracat taşımaları RO-RO taşımaları dahil edildiğinde yüzde 9 oranında arttı. Bu dönemde toplam 2 milyon 78 bin 608 ihracat seferi gerçekleştirildi. Türk plakalı araçlarının yaptığı ihracat taşımaları yüzde 8 arttı ve Türk araçları 1 milyon 535 bin 658 sefer gerçekleştirdi. Yabancı plakalı araçların taşıma oranı ise yüzde 12 oranında artış gösterirken, 542 bin 950 taşıma yabancı plakalı araçlarla yapılmış oldu.
Toplam taşımaların yüzde 42’si Avrupa’ya yapıldı
Avrupa ülkelerine yapılan ihracat taşımaları toplam taşımaların yüzde 42’sini oluşturdu ve Ocak-Aralık döneminde Avrupa ülkelerine 874 bin 309 adet sefer yapıldı. Avrupa ülkelerine yönelik karayolu (RO-RO ile taşımalar dahil) ihracat taşımalarında 2022 dönemi ile 2021 dönemi karşılaştırıldığında; genel olarak yüzde 10 artış kaydedilirken; Türk araçları yüzde 10, yabancı araçlar yüzde 10 oranında artış kaydetti. Avrupa’dan ithalat taşımalarında ise toplamda yüzde 12 oranında artış görülürken, Türk araçları yüzde 14, yabancı araçlar yüzde 8 oranında artış yakaladılar.
2022 döneminde Batı sınır kapılarından yapılan ihracat yönündeki taşımalarının yüzde 82 karayolu, yüzde 18 RO-RO ile gerçekleşti.
Batı kara sınır kapılarından gerçekleşen ithalat yönündeki taşımalar yüzde 29 arttı. 2022’de Türk araçları yüzde 23 oranında artış gösterirken, yabancı araçlar yüzde 40 oranında artış yakaladı.
Avrupa yönlü ihracat taşımalarında ilk sırayı 155 bin 174 taşıma ve yüzde 18 pay ile Almanya alırken bu ülkeyi; 105 bin 794 taşıma ile Romanya, 95 bin 346 taşıma ile Bulgaristan, 55 bin 167 taşıma ile İtalya ve 51 bin 700 taşıma ile Polonya takip etti.
Orta Doğu taşımaları yüzde 6 arttı
Orta Doğu ülkeleri toplam taşımaların yüzde 40’ını oluşturdu. Toplamda 845 bin 708 ihracat taşımasının yapıldığı bu bölgeye yapıla taşımalarda Türk plakalı araçlar yüzde 6 artış gösterdi. Yabancı araçların taşıma sayısı yüzde 5 artarken toplam taşıma sayısı ise yüzde 6 oranında arttı.
Orta Doğu’ya yapılan taşımalarda Irak yüzde 64 pay ve 538 bin 113 taşıma ile ilk sırada yer aldı. Daha sonra sırasıyla; 164 bin 914 taşıma ile Suriye, 94 bin 298 taşıma ile İran ve 34 bin 941 taşıma ile KKTC geldi.
En fazla artış, BDT ve Orta Asya taşımalarında gerçekleşti
BDT ve Orta Asya ülkelerine yapılan taşımalar ise toplam taşımaların yüzde 16,2’sini oluştururken bu bölgelere 338 bin 213 ihracat seferi yapıldı. Türkiye’den BDT ve Orta Asya ülkelerine gerçekleştirilen karayolu (RO-RO ile taşımalar dahil) ihracat taşıma sayılarında 2022 dönemi ile 2021 dönemi karşılaştırıldığında; Türk araçlarının gerçekleştirdiği taşımalar yüzde 11 artış, yabancı araçlar yüzde 23, toplamda ise yüzde 16 artış kaydetti.
BDT ve Orta Asya ülkelerine yapılan taşımalarda ilk sırayı yüzde 25 pay ile Gürcistan alırken bu ülkeye yapılan ihracat taşıma sayısı 85 bin 957 oldu. İkinci sırada ise 56 bin 748 taşıma ile Azerbaycan yer aldı. Bölgede en fazla artış savaş ülkeleri Rusya ve Ukrayna taşımalarında gerçekleşti. Rusya’ya 2021 yılında 21 bin 230 taşıma yapılırken, 2022 yılında taşıma sayısı 46 bin 850’ye yükseldi. Ukrayna taşımaları 3 kata yakın artış gösterdi. 2021 yılında 19 bin 93 adet taşıma yapılırken 2022 yılında yapılan taşıma sayısı 55 bin 16 oldu.
Batıya yapılan her 4 ihracat taşımasından 3’ünde karayolu kullanıldı
Batı kara sınır kapılarından yapılan ihracat taşımalarında Türk araçlarının yüzde 73’ü karayolunu tercih ederken yüzde 27’si RO-RO’yu kullandı. Batı sınır kapılarından yabancı araçların karayolu ile gerçekleştirdikleri taşımaların payı yüzde 95 olurken RO-RO payı yüzde 5 olarak gerçekleşti.
Boş Giriş Sayısı Artıyor
2022 döneminde Türkiye’ye boş giriş yapan yabancı araçların sayısını 2021 dönemi ile karşılaştırdığımızda, toplam gerçekleştirilen boş giriş sayısı 274 bin 81 adetten 311 bin 893’e yükselerek yüzde 14 oranında artış gösterdi. Ülkemize en fazla boş giriş yapan ülkeler sırasıyla Gürcistan, Bulgaristan, Romanya ve Sırbistan oldu. 2022 döneminde Türk araçlarının boş dönüş yaptığı ülke gruplarının oranları yüzde 71'lik bir pay ile Orta Doğu, yüzde 13 ile BDT ve Orta Asya, yüzde 11 ile Doğu Avrupa oldu.
Batı kara sınır kapılarından gerçekleşen ihracat yönündeki taşımalara bakıldığında; Türk araçlarının yüzde 1, yabancı araçların yüzde 3 oranında artış sağladığı görülüyor. Batı kara sınır kapılarından gerçekleşen ihracat yönündeki taşımalar, 2022 döneminde Türk araçlarının payı yüzde 55, yabancıların ise yüzde 54 olarak gerçekleşti. Batı kara sınır kapılarından Aralık 2021 döneminde toplam 64 bin 470 adet gerçekleşen taşıma sayısı bu yıl yüzde 1 artış ile 65 bin 189 olarak gerçekleşti.
İthalat taşımaları yüzde 18 arttı
Türkiye’ye gerçekleştirilen ithalat taşımalarını 2022 dönemini 2021 dönemi ile karşılaştırdığımızda Türk araçları yüzde 20 artış gösterirken yabancı araçlar yüzde 13 artış sağladı. Genel toplamda yüzde 18'lik bir artış görülüyor. Yabancı araçlar tarafından gerçekleştirilen ithalat taşımalarına bakıldığında yüzde 26 pay ile İran, yüzde 14 pay ile Bulgaristan, yüzde 8 pay ile Romanya plakalı araçların ilk sıralarda geldiği, onları Özbekistan, Ukrayna, Sırbistan'ın izlediği görülüyor.